معامله فضولی زمانی موضوعیت پیدا می کند که شخصی غیر از مالک مال بدون اینکه سمتی اعم از وکالت، وصایت، ولایت و غیره از جانب مالک داشته باشد اقدام به فروش مال وی بنماید؛ به گونه ای که مال مالک را برای وی و بنام وی به فروش برساند. لازم به ذکر است معامله فضولی از جانب مالک قابل رد یا قبول می باشد و وی موظف نیست مراتب رد یا قبول را فوراً اعلام نماید. در ادامه به بررسی مقررات، شرایط و احکام معامله فضولی پرداخته می شود.